Nowe świadczenia dla rodziców: Program „Aktywny Rodzic” 2024
Ustawa z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka, znana jako „Aktywny Rodzic”, wprowadza istotne zmiany w systemie wsparcia dla rodzin z dziećmi. Program ten ma na celu ułatwienie rodzicom godzenia obowiązków zawodowych z wychowaniem dzieci, a także poprawę jakości opieki nad najmłodszymi. W artykule przedstawimy cele i założenia programu, rodzaje świadczeń, kto może składać wnioski, warunki i kryteria otrzymania wsparcia, procedurę składania wniosków, wymagane dokumenty, miejsca składania wniosków oraz terminy wypłaty świadczeń.
Cel i założenia programu
Celem programu „Aktywny Rodzic” jest wsparcie rodziców w aktywności zawodowej oraz zapewnienie dzieciom odpowiedniej opieki. Ustawa wprowadza nowe formy świadczeń, które mają na celu:
- Zwiększenie aktywności zawodowej rodziców, szczególnie matek, które często rezygnują z pracy w związku z obowiązkami opiekuńczymi.
- Umożliwienie rodzicom wyboru formy opieki nad dzieckiem, co ma na celu dostosowanie wsparcia do indywidualnych potrzeb rodzin.
- Zastąpienie dotychczasowych świadczeń, takich jak rodzinny kapitał opiekuńczy, nowymi, bardziej elastycznymi formami wsparcia.
Rodzaje świadczeń
Program „Aktywny Rodzic” wprowadza trzy główne rodzaje świadczeń:
- Aktywni rodzice w pracy (tzw. „babciowe”) – świadczenie w wysokości 1500 zł miesięcznie dla rodziców, którzy chcą wrócić do pracy (1900 zł, gdy dziecko jest niepełnosprawne). Przysługuje ono na dziecko w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, które nie uczęszcza do przedszkola, żłobka ani klubu dziecięcego.
- Aktywnie w żłobku – świadczenie dla rodziców, których dzieci uczęszczają do żłobka, klubu dziecięcego lub są pod opieką dziennego opiekuna. Wysokość świadczenia: do 1500 zł lub do 1900 zł, jeśli dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności, nie może jednak przekroczyć opłaty za pobyt dziecka w tych placówkach.
- Aktywnie w domu – świadczenie w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko, niezależnie od tego, czy dziecko ma orzeczenie o niepełnosprawności.
Kto może składać wnioski
Wnioski o świadczenia z programu „Aktywny Rodzic” mogą składać:
- Rodzice (matka lub ojciec) dziecka,
- Opiekunowie faktyczni lub prawni,
- Osoby sprawujące pieczę zastępczą nad dzieckiem,
- Osoby prowadzące rodzinny dom dziecka.
Ważne kryteria
Świadczenia z programu „Aktywny Rodzic” przysługują niezależnie od dochodu rodziny. Ważne kryteria to:
- Dla świadczenia „aktywni rodzice w pracy” rodzic musi być aktywny zawodowo, a dziecko nie może uczęszczać do przedszkola, żłobka ani klubu dziecięcego.
- Świadczenie „aktywnie w żłobku” przysługuje na dziecko uczęszczające do żłobka lub klubu dziecięcego.
- Świadczenie „aktywnie w domu” przysługuje na każde dziecko, bez względu na status zdrowotny dziecka.
Procedura składania wniosków
Wnioski o świadczenia z programu „Aktywny Rodzic” będą przyjmowane wyłącznie drogą elektroniczną. Można je składać od 1 października 2024 r. Wnioski złożone w formie papierowej nie będą rozpatrywane. Rodzice mogą korzystać z kilku kanałów do składania wniosków, takich jak:
- Platforma PUE ZUS,
- Aplikacja mobilna mZUS,
- Bankowość elektroniczna,
- Portal Emp@tia Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
Wymagane dokumenty przy składaniu wniosku
Przy składaniu wniosku o świadczenia z programu „Aktywny Rodzic” należy dołączyć następujące dokumenty:
- Akt urodzenia dziecka,
- Zaświadczenie o zatrudnieniu lub prowadzeniu działalności gospodarczej,
- W przypadku osób prowadzących rodzinny dom dziecka – zaświadczenie o prowadzeniu takiego domu.
Informacja o przyznaniu świadczenia „Aktywny Rodzic”
Informacja przyznaniu świadczenia „Aktywny Rodzic” pojawi się automatycznie na profilu informacyjnym w systemie ZUS.
ZUS może również wysłać wiadomość e-mail lub SMS z powiadomieniem o przyznaniu świadczenia lub o umieszczeniu informacji na profilu.
Brak odebrania informacji o przyznaniu świadczenia nie oznacza, że nie otrzyma się pieniędzy. Świadczenie zostanie wypłacone niezależnie od tego, czy powiadomienie zostało odebrane.
Od kiedy pierwsza wypłata
Pierwsza wypłata świadczeń z programu „Aktywny Rodzic” nastąpi w listopadzie 2024 r. za październik 2024 r. Świadczenia będą wypłacane co miesiąc przez ZUS.
WNIOSKI
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia „Aktywni rodzice w pracy”
Aby złożyć wniosek o świadczenie „Aktywni rodzice w pracy”, musisz podać następujące dane:
- Dane wnioskodawcy: imię, nazwisko, data urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, stan cywilny, adres poczty elektronicznej, numer telefonu.
- Dane osoby, z którą wnioskodawca wspólnie wychowuje dziecko: imię, nazwisko, data urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL.
- Dane dziecka: imię i nazwisko, PESEL, data urodzenia, obywatelstwo.
- Numer rachunku płatniczego.
Do wniosku należy dołączyć:
- Akt urodzenia dziecka.
- Zaświadczenie o zatrudnieniu lub prowadzeniu działalności gospodarczej.
- W przypadku osób prowadzących rodzinny dom dziecka – zaświadczenie o prowadzeniu rodzinnego domu dziecka.
- Inne, niezbędne do ustalenia prawa do tych świadczeń
- Oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Wniosek powinien być podpisany i datowany.
Uwaga: Wzór wniosku w formacie PDF będzie dostępny wkrótce.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia „Aktywnie w żłobku”
Aby złożyć wniosek o świadczenie „Aktywnie w żłobku”, musisz podać następujące dane:
- Dane wnioskodawcy: imię, nazwisko, data urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, adres poczty elektronicznej, numer telefonu.
- Dane dziecka: imię i nazwisko, PESEL, data urodzenia.
Do wniosku należy dołączyć:
- Akt urodzenia dziecka.
- Zaświadczenie z żłobka, klubu dziecięcego lub od dziennego opiekuna potwierdzające objęcie dziecka opieką.
- Oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Wniosek powinien być podpisany i datowany.
Uwaga: Wzór wniosku w formacie PDF będzie dostępny wkrótce.
Wniosek o ustalenie prawa do świadczenia „Aktywnie w domu”
Aby złożyć wniosek o świadczenie „Aktywnie w domu”, musisz podać następujące dane:
- Dane wnioskodawcy: imię, nazwisko, data urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, numer PESEL, stan cywilny, adres poczty elektronicznej, numer telefonu.
- Dane dziecka: imię i nazwisko, PESEL, obywatelstwo, data urodzenia.
- Numer rachunku płatniczego.
Do wniosku należy dołączyć:
- Akt urodzenia dziecka.
- Inne, niezbędne do ustalenia prawa do tych świadczeń
- Oświadczenie o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Wniosek powinien być podpisany i datowany.
Uwaga: Wzór wniosku w formacie PDF będzie dostępny wkrótce.
Podsumowanie
Program „Aktywny Rodzic” wprowadza nową jakość wsparcia dla rodziców, umożliwiając im lepsze łączenie życia zawodowego z rodzinnym. Dzięki elastycznym formom świadczeń, rodzice będą mogli dostosować opiekę nad dzieckiem do swoich potrzeb i sytuacji zawodowej. Wprowadzenie programu ma na celu nie tylko wsparcie finansowe, ale także poprawę jakości życia rodzin w Polsce.
